عیب یابی و تعمیر سماور برقی
سماور برقی که انرژي الکتریکی را به گرما تبدیل کرده و باعث بجوش آمدن آب می گردد به منظور جلوگیري از خطرات سماورهاي ذغالی ونفتی به بازار عرضه شده است.
ساختمان سماور برقی :
۱- بدنه (مخزن) و در پوش
۲- پایه و دسته ها
۳- المنت
۴- عایق مخصوص المنت
۵- لوله هاي عایق نسوز (وارنیش)
۶- ترمینال چینی
۷- ترموستات (اتو ماتیک )
۸- لامپ نشان دهنده
۹- کابل رابط ودوشاخه
۱۰ – مقوا ونخ نسوز
۱۱ – فیوز
المنت ها :
الف- المنت هاي آبی (حلزونی ) :
این المنت ها مستقیما”درون آب سماور قرار می گیرد.
جنس آن از کروم آلومینیوم یا کرم نیکل می باشد که درون پودر چینی قرار گرفته وبر روي مجمع آن ها روکش فلزي کشیده شده است .
بدین ترتیب المنت از بدنه فلزیش عایق شده است.
تذکر :هنگام تعمیر اگر المنت آبی در آزمایش با لامپ سري ، المنت با بدنه فلزي راه داشته باشد به هیچ وجه نباید بکار برده شود زیرا باعث اتصال بدنه وایجاد برق گرفتگی می شود.
ب – المنت هاي فنري :
این المنت ها در آب قرار ندارند بلکه در محفظه اي بنام تنوره در ته مخزن قرار دارند.
عایق این المنت ها از مهره هاي چینی می باشد.
این المنت ها با توان نامی ۱۰۰۰ وات تولید شده و براي جازدن آن ها درون تنوره ابتدا باید المنت را به اندازه کافی ازدو طرف کشیده تاحلقه هاي فنري آن از یکدیگر تاحدودي فاصله بگیرد .
پس از آن المنت رااز درون عایق ها عبور داده و درون تنوره قرار می دهیم.
ترمینال چینی- چون ترمینال چینی از استحکام حرارتی کافی برخور دار است بتوسط آن می توان اتصالات مطمئن وعایق از بدنه ایجاد کرد .
وارنیش نسوز :
لوله هایی از جنس الیاف نسوز می باشد که براي جلوگیري از گرم شدن سیم هاي روپوش دار واتصال بدنه آن ها ،سیم ها را از داخل آن ها عبور می دهند.
ترموستات :
که به کلید هاي بی متال نیز معروفند وظیفه تنظیم خود کار درجه حرارت آب را بعهده دارد واز قسمت هاي زیر تشکیل شده است.
اصول کار ترموستات بدین گونه است که در اثر حرارت المنت، تیغه اي از ترموستات که نسبت به حرارت حساسیت بیشتري دارد منبسط شده وچون دو تیغه از یک طرف به همدیگر متصلند باعث خمیده شدن آن ها می شود وارتباط کنتاك ها قطع می گردد.
با قطع برق درجه حرارت پایین آمده وبی متال به حالت اولیه بر گشته وتوسط کشش یک صفحه فنري ارتباط دوباره برقرار می شود واین عمل تکرار می گردد.
با چرخاندن محور تنظیم (ولوم ) اهرم چینی به صفحه حساس فشار وارد نموده ومی توان زمان روشن و خاموش بودن ودر حقیقت درجه آب را به دلخواه تنظیم کرد.
لامپ خبر (پیلوت یا نشان دهنده ):
با برق ۲۲۰ ولت کار می کند وکار کرد سماور را مشخص می کند.
فیوز :
که بصورت سري در مدار فاز قرار می گیرد در صورت بروز اتصالی عمل کرده وباعث قطع برق می شود .
مقوا و نخ نسوز :
در سماور هایی که المنت فنري دارندبه جهت آنکه حرارت تنوره به سیم بندي وکفی سماور آسیب نرساند و همچنین تشعشع حرارت بیش از حد ،عمل صحیح ترموستات را مختل نسازد از این عایق ها استفاده می شود معمولا”پس از پیچیدن ریسه المنت فنري با مهره هاي عایق بدور تنوره فضاي اضافی را با نخ نسوز پر نموده ودر پایان قبل از سوار نمودن پایه بر روي بدنه ،بین آن ها مقواي نسوز را قرار می دهیم.
اگر این عایق ها از جنس مرغوب انتخاب شده باشند می توان گفت حرارت تنوره به قسمت هاي زیرین سماور غیر قابل نفوذ است.
نقشه مدار الکتریکی سماور برقی:
سرویس و نگهداري سماور :
۱- هر گز قسمت هاي الکتریکی سماور را به منظور شست وشو داخل آب نکنید.
۲- سماور را تا حد مجاز تعین شده آب نمایید نه بیشتر.
۳- هر گز سماور را بدون آب روشن نکنید.
۴- سیم رابط گره خورده را صاف نموده وهنگام تعویض از سیم هاي رابط با لایه پارچه اي استفاده نمایید.
۵- براي از بین بردن رسوبات مخزن از چاقو و وسایل نوك تیز استفاده نکرده وبراي از بین بردن آن ها از سرکه یا جوش شیرین استفاده کنید.
پس از به جوش آمدن آب سماور مقداري سرکه یا جوش شیرین درون آن ریخته تاچند دقیقه همراه آب بجوشد سپس آب را تخلیه کرده وبا قاشق رسوب نرم شده را بتراشید.
عیب یابی و تعمیر سماور
عیب ۱ – سماور روشن نمی شود.
علت ۱- پریز برق ندارد.
رفع عیب ۱- بکمک قسمت ولتاژ آوامتر پریز را تست نموده و در صورت نبودن ولتاژ مشکل بررسی و برطرف می شود.
علت ۱- دوشاخه وسیم رابط معیوب است.
رفع عیب۱- ورودیهای ترمینال ها را به یکدیگر متصل کرده اهم متر را به آنها وصل می کنیم عقربه منحرف شده و اهم کمی را نمایان می سازد.
در غیر این صورت ابتدا دوشاخه و سپس کابل بررسی می شود تا مشکل برطرف شود.
علت ۱- اتصالات داخلی سماور معیوب است.
رفع عیب ۱- بسیار اتفاق افتاده است که بر اثر حرارت تنوره ،سیم هاي داخل پایه می سوزد وبه این ترتیب مدار کاملا” قطع می شود.
قبل از تجدید سیم بندي داخل سماور لازم است عایق هاي حرارتی زیر تنوره نیز تعویض شوند.
در واقع مشکل عایق هاي حرارتی ،سبب نفوذ حرارت بیش از حد به قسمت زیرین سماور شده سیم ها را سوزانده است.
علت ۱- ترموستات خراب است.
رفع عیب ۱- اهمتر را روی رنج(1×R ) قرار داده وپس از خارج سماور از برق رابط هاي اهم متر را به دو پایه ترموستات متصل می کنیم.
با قطع و وصل ترموستات می بایست عقربه منحرف شده وبجاي خود باز گردد.
در غیر این صورت ترموستات معیوب است که در صورت لزوم آن را تعویض نموده ولی در حد امکان سعی می شود تعمیر گردد.
عیب ۲- آب داغ شده وکار کرد سماور طبیعی است اما لامپ خبر روشن نمی شود.
علت ۲- لامپ سوخته
رفع عیب ۲- سیم هاي رابط لامپ را از مدار خارج و مستقیما”به برق ۲۲۰ ولت متصل می کنیم در صورت سوخته بودن لامپ آن را تعویض خواهیم کرد.
علت ۲- فاز یا نول لامپ قطع است.
رفع عیب ۲- سماور را برعکس نموده ودر پوش تحتانی آن را باز می کنیم مدار سماور بالاخص لامپ را کاملا”بررسی و مشکل را برطرف می سازیم.
عیب ۳- لامپ روشن می شود اما آب گرم نمی شود.
علت ۳- سیم هاي رابط المنت قطع شده است.
رفع عیب ۳- پس از باز نمودن در پوش تحتانی سماور مدار را بررسی نموده وبراي یافتن نقطه پارگی ،در صورت متصل نبودن سماور به برق ،می توانیم از آوامتر استفاده نماییم.
نقاط پاره شده را به یکدیگر متصل نموده تاعیب برطرف گردد.
علت ۳- المنت سوخته است.
رفع عیب ۳- المنت را پس از جدا نمودن از مدار ،براي چند ثانیه به برق ۲۲۰ ولت متصل می سازیم.
اگر سر راه مدار آمپر متر قرار گرفته باشد بلافاصله می بایست منحرف شود و اگر آمپرمتر در دسترس نباشد پس از چند ثانیه بدنه سماور را با دست لمس می کنیم.
در صورت سالم بودن ،المنت می بایست داغ شده باشد.
بجاي اتصال مستقیم برق می توان از لامپ سري و یا آوامتر نیز استفاده نمود.
با این وجود در تست المنت همیشه طریق مطمئن همان اتصال مستقیم به برق است.
عیب یابی و تعمیر سماور برقی
عیب ۴- سماور یکسره کار می کند وترموستات مدار را قطع نمی کند.
علت ۴- کنتاکت هاي ترموستات دچار جوش خور دگی شده اند.
رفع عیب ۴- حرارت ورطوبت داخل سماور سبب اکسید شدن سطح کنتاکت ها می شود و سطح اکسید شده در قطع و وصل هاي مداوم دچار فرسایش می شود.
از این رو سطح کنتاکت ها مرتبا”نازك شده ودر یک اتصال ممکن است ذوب شده و به یکدیگر بچسبند.
سیم هاي ترموستات را از محل هاي اتصالش جدا نموده وسپس رابط هاي اهم متر را به آن ها متصل نموده ومحور ترموستات را در جهت عقربه ساعت وخلاف آن به گردش در آوریم.
اگر عقربه در هر حالت منحرف شده وبه سمت بی نهایت ،باز گردد کنتاکت ها جوش خور ده اند. اما اگر عقربه منحرف شود وسپس بجاي خود باز گردد ترموستات سالم است.
در صورت اتصال کنتاکت ها ،آن ها را جدا نموده وسطحشان را بایک سمباده نرم تمیز می کنیم.اگر تشخیص داده شود که دیگر سطح پلاتین ها توانایی برقراري اتصال راندارند آن را تعویض می نماییم.(منظور تعویض ترموستات است ).
علت ۴ – مدار اشتباه بسته شده است.
رفع عیب ۴ – مدار سیم بندي را بررسی نموده واگر ملاحظه شود که اشتباهی صورت گرفته و ترموستات سر راه مصرف کننده ها نیست مدار را اصلاح می نماییم.
عیب ۵ – بدنه سماور برق دارد.
علت ۵ – المنت داراي اتصال بدنه است.
رفع عیب ۵ – با استفاده از لامپ سري پس از جدا نمودن سیم هاي متصل به المنت عایق بودن آن را از بدنه بازدید می کنیم.
انجام این تست قبل از هر عمل دیگري و بدون در نظر گرفتن نوع المنت (حلزونی یا فنري ) الزامی است زیرا در سماور برقی عموما” این مورد بیشتر رخ می دهد.
ادامه عیب یابی سماور برقی
علت ۵ – ترموستات داراي اتصال بدنه است.
رفع عیب ۵ – با لامپ سري ترموستات را از نظر عایق بودن از بدنه مورد آزمایش قرار می دهیم .
اگر ترموستات در حالت بسته باشد اتصال رابط لامپ به یکی از کنتاکت ها کافی است. روشن شدن لامپ بیانگر اتصال بدنه است.
علت۵ – لامپ داراي اتصال بدنه است.
رفع عیب ۵ – همانند روش تشخیص علت ۲ بتوسط لامپ سري ،چراغ نمودار (خبر)را مورد آزمایش قرار می دهیم.
علت ۵ – سیم هاي رابط به بدنه اتصال یافته اند.
رفع عیب ۵ – معمولا”این عیب با بازدید ظاهري مشخص خواهد شد.
درغیر این صورت مدار را بدقت دنبال نموده تا نقطه اتصال بدنه رابیابیم وعیب را برطرف نماییم.
عیب ۶ – فازمتر بر روي بدنه سماور روشن می شود اما برق گرفتگی بوجود نمی آید.
علت ۶ – برق از نوع القایی است.
رفع عیب ۶ – عبور جریان الکتریسته از هادي هاي حلقوي شکل موجب ایجاد میدان مغناطیسی خاصی شده که این میدان در بر خورد با بدنه فلزي سماور مقداري ولتاژ القایی ایجاد می نمایدکه این ولتاژ اندك لامپ فازمتر را روشن می سازد.
از آن جا که برق القایی داراي اختلاف سطح ناچیزي است انجام عمل خاصی ضرورت ندارد.
با این وجود براي ایجاد حفاظت بیشتر می توان از حفاظت ارت یا سیستم حفاظت نول استفاده نمود.
عیب یابی و تعمیر سماور برقی
عیب ۷ – زمان روشن بودن دستگاه بسیار زیاد است اما آب به اندازه لازم گرم نمی شود.
علت ۷ – بر روي تنوره سماور یا اگر المنت از نوع آبی (حلزونی ) است بر روي سطح المنت جرم زیادي رسوب نموده.
رفع عیب ۷ – یک قاشق جوش شیرین درون سماور ریخته وآن را پر از آب نموده و سماور را روشن می کنیم.
با جوشیدن آب جرم ها بتدریج از بدنه وسطح المنت جدا می شوند. (براي اطلاعات بیشتر به قسمت سرویس ونگهداري مراجعه نمایید.)
عیب ۸ – المنت مرتبا”می سوزد والمنت جدید نیز عمر کوتاهی داشته ودو باره قطع می شود.
علت ۸ – از زیر تنوره آب نشت می کند.
رفع عیب ۸ – بدنه را از پایه سماور جدا نموده وپر از آب می کنیم .
پس از نیم ساعت آب را تخلیه وقسمت زیر تنوره را بدقت باز دید نموده ومحل نشتی را می یابیم سماور را به تعمیر گاه برده وقسمت نشتی را ترمیم می نماییم.
عیب یابی و تعمیر سماور برقی
عیب ۹ – سماور آب را داغ نموده اما قبل از جوشیدن آب خاموش می شود.
علت ۹ – عایق هاي حرارتی سماور معیوبند.
رفع عیب ۹ – همانگونه که قبلا”گفتیم نخ نسوز ومقواي نسوز از نفوذ حرارت بیش از حد به قسمت تحتانی (جایگاه ترموستات ) ممانعت می کند.
اگر این عایق ها معیوب شوند حرارت بیش از حد عمل صحیح ترموستات را مختل نموده وآب بسیار دیر خواهد جوشید.
براي رفع عیب عایق ها را تعویض یا ترمیم می کنیم.
علت ۹ – صفحه حساس ترموستات معیوب است.
رفع عیب ۹ – اگر عایق هاي حرارتی سالمند ولیکن ترموستات مرتبا”قطع میکند نتیجه می شود که صفحه حساس معیوب شده .
علت ۹ – ترموستات تنظیم نیست.
رفع عیب ۹ – در شکل ترموستات ، خار وخار نگهدار مشخص شده اند.
خار را با وارد نمودن ضربات ملایمی از جاي خود خارج ودر نقطه جدید بگونه اي جا می زنیم که در وضعیت (الف ) خاموش و بمحض یک حرکت جزیی روشن شود.(وضعیت ب ). شکل زیر :
عیب یابی و تعمیر سماور برقی
عیب ۱۰ – بمحض اتصال دو شاخه به پریز سماور روشن می شود و ترموستات در ابتداي کار درحالت خاموشی نیست.
علت ۱۰ – تنظیم نبودن
رفع عیب ۱۰ – همانندمطالب علت ۹ خار را از جاي خود خارج ودر وضعیت (الف ) مطابق شکل قرار می گیرد تا عیب برطرف شود.